GAZİANTEP SUSAMLI KITIR HELVA

Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; susam, beyaz şeker, su, çöven ekstraktı ve asitlik düzenleyici limon tuzu kullanılarak üretilen Gaziantep iline özgü bir helvadır. 

Gaziantep ilinde susam ‘‘küncü’’ olarak da bilinir. Bu sebeple Gaziantep Susamlı Kıtır Helva halk arasında ‘‘küncülü helva’’ olarak da adlandırılır. 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; kısmen sert ve kırılgan yapıda, kendine has susam tanelerinin bulunduğu beyaz-krem renk ve tonlarında bir renge sahiptir. Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; susam ile şeker tadı ve kokusuna sahip olup yabancı tat ve koku içermez. 

Çöven ekstraktı; çöven kökünün (Radix saponariae Albae sive L.) küçük parçalar haline getirilip, su ile kaynatılmasıyla elde edilen bir üründür. Gaziantep Susamlı Kıtır Helvanın üretiminde kullanılan çöven ekstraktı sayesinde ürünün beyaz-krem renginin oluşması sağlanır. 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva üretiminde; aroma verici ve aroma verme özelliği taşıyan gıda bileşenleri kullanılmaz. Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; Gaziantep ilinin yemek kültüründe önemli bir yere sahiptir. Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; genellikle atıştırmalık olarak, özellikle misafir ağırlamalarda, çay-kahve ikramları ile beraber, hediyelik olarak takdim edilmesinin yanı sıra; festival, bayram vb. özel günlerde de tüketilir. 

Gaziantep ilinde uzun yıllardır üretilen Gaziantep Susamlı Kıtır Helva, Gaziantep ili ile özdeşleşen, uzun yıllardır bölgesinde bilinen ve Gaziantep ilinin kültürel birikimi ile günümüze ulaşan, üretiminin her aşamasında ustalık becerisi gerektiren bir üründür. Bu sebeplerle; Gaziantep Susamlı Kıtır Helvanın üretildiği, Gaziantep ili ile ün bağı bulunur. 

Üretim Metodu: 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva Bileşenler Listesi ve Kullanılacak Ortalama Miktarları: 

  • 75 kg susam,  50 kg beyaz şeker,   8 litre su, 
  • 500 g çöven ekstraktı, 
  • 100 g limon tuzu (sitrik asit). 

           Yukarıdaki bileşenler kullanılarak ortalama 125 kg helva üretilir. Üretimi yapılacak helva miktarına göre bileşen miktarları orantısal olarak azaltılıp çoğaltılabilir. 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva Üretim Aşamaları: 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva üretiminde; öncelikle susam kullanılmaksızın sade helva yapılır. Sade helva yapmak için, yeteri kadar büyüklükte bir kabın/kazanın içerisine sırasıyla beyaz şeker ve su konulur. Ardından çöven eksraktı konulur. Bu karışıma; kıvamlı ve ağdalı bir yapı verebilmek için sıcaklık muamelesi ile birlikte iyi bir karıştırma işlemi uygulanır. Bu işlem doğrudan helvanın kalitesini etkilediğinden ustalık becerisi önemli bir rol oynar. 

Kaynatma sırasında kaynama sıcaklığı da önemlidir Kazan içerisindeki karışım ortalama 120 ℃’ye kadar kaynatılır. Karıştırıcı/mikser ile yaklaşık 30 dakika kadar çırpılır. İstenilen kıvamlı şeker şurubu bu sıcaklık seviyesinde sağlanır. Bu karışımın homojen ve kıvamlı bir hal alması ve aynı zamanda çöven ekstraktı sayesinde beyazlaşması üretilen ürünün kalitesini doğrudan etkiler. Bu aşamada ustalık becerisi önemli bir rol oynar. Ayrıca bu işlem aşamasında helva üretiminde önemli bileşenlerden biri olan limon tuzu ilavesi yapılır. 

Elde edilen sıcak haldeki bu karışım başka bir kazana aktarılır. Burada yaklaşık 1 saat kadar dinlendirilir. Bu helva kitlesi genellikle üçe bölünerek ustalık becerisine bağlı olarak 10 dakika kadar yoğurulur. Diğer taraftan yoğrulan helvanın üzerine kavrulmuş susam konulur. Yaklaşık 20 dakika kadar iyice susam ile karışması için yoğurulur. 

Hazırlanan susamlı helva, gıda ile temasa uygun kalıplara/kafeslere vb. konulur. Elle ve/veya makine yardımıyla şekillendirilir ve yassı bir hale gelecek şekilde düzleştirilir. İstenilen boyutlarda kesilir/dilimlenir. Ardından gıda ile temasa uygun bir tezgâh üzerinde veya kaplarda yaklaşık 10 dakika kadar dinlendirilir. 

Muhafaza Koşulları, Ambalajlama ve Piyasaya Arz: 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; serin, kokulardan ari, rutubetsiz ve doğrudan güneş ışığı almayan ortamlarda muhafaza edilir. 

Gaziantep Susamlı Kıtır Helva; asgari teknik ve hijyenik şartlar sağlanarak dökme olarak ya da gıda ile temasa uygun ambalajlarda, ilgili gıda mevzuatına uygun etiket bilgileri ile piyasaya arz edilir 

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler: 

Gaziantep ilinde uzun yıllardır üretilen Gaziantep Susamlı Kıtır Helva, Gaziantep ili ile özdeşleşen, uzun yıllardır bölgesinde bilinen ve Gaziantep ilinin kültürel birikimi ile günümüze ulaşan, üretiminin her aşamasında ustalık becerisi gerektiren bir üründür. Bu sebeplerle; Gaziantep Susamlı Kıtır Helvanın tüm üretim aşamaları, Gaziantep ilinde gerçekleştirilir. 

COĞRAFİ İŞARET BİLGİLERİ

  • Coğrafi İşaretin Türü :Mahreç İşareti
  • Dosya Numarası :C2023/000299
  • Başvuru Tarihi :10.11.2023
  • Tescil Numarası : 1684
  • Tescil Tarihi : 03.01.2025
  • Ürün Grubu : Helva/Fırıncılık ve pastacılık mamulleri, hamur işleri, tatlılar
  • İl : Gaziantep
  • Başvuru Yapan/Tescil Ettiren : Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  • Durum : Tescilli
  • Adres :İncili Pınar Mah. Şehit Yusuf Erin Cad. Büyükşehir Belediyesi Şehitkâmil GAZİANTEP