Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri: 

Gaziantep Şirin Tarhanası; üzüm suyu veya üzüm pekmezinin, coğrafi sınırda “çiğ simit” denen çok ince çekilmiş pişmemiş sert buğday ile kaynatılmasıyla elde edilen yoğun kıvamlı karışımın, kurutulmasıyla üretilen tatlıdır. Gaziantep Şirin Tarhanası atıştırmalık olarak tüketilir. Ayrıca başka tatlıların üretilmesinde de kullanılır. 

Gaziantep Şirin Tarhanasının geçmişi eskiye dayanır. Gaziantep mutfağında önemli bir yere sahiptir. Bu sebeple coğrafi sınır ile ün bağı bulunur. 

Üretim Metodu: 

Gaziantep Şirin Tarhanasının üretimi, üretimde üzüm suyu veya üzüm pekmezi kullanılma durumuna göre iki şekilde yapılır.   

Gaziantep Şirin Tarhanasının üzüm suyu kullanılarak üretilmesi: 

13-15 litre üzüm suyu   

130-500 g şire toprağı  

1 kg çiğ simit 

Toz tarçın ve toz karanfil (isteğe bağlı) 

Üzümler ayıklanıp yıkandıktan sonra suyu sıkılır, süzülerek posasından ayrılır ve üzerine şire toprağı ilave edilir. Şire toprağı; yüksek oranda kalsiyum karbonat içeren, beyaz veya beyaza yakın bir renge sahip olan killi topraktır. Ak toprak olarak da bilinir.   

Şire toprağı, tortuları dibe çöktürerek şıranın berraklaşmasını ve asitliğinin azalmasını sağlar. Karışımın yüzeyinde oluşan kef (köpük) alınıp 200 ml soğuk su, karışımın yüzeyine elle serpildikten sonra karışım dinlendirilir. Bu aşamada kalıntılar dibe çöker ve üzüm suyu bulandırılmadan masere kazanına aktarılır, oluşan kef tekrar alınır. Rengi koyulaşıncaya kadar yaklaşık 35-40 dakika kaynatılır, çiğ simit ilave edilerek kaynatmaya devam edilir. İsteğe bağlı olarak az miktarda karanfil ve tarçın eklenebilir. Pişirme işlemi sırasında gittikçe kıvamı yoğunlaşan ürünün dibinin tutmaması için, gıda ile temasa uygun olan uzun saplı tahta tarhana küreği ile kazanın dibinden sürekli karıştırılır. Koyu kıvama gelen ürün, hafifçe ıslatılmış geniş tepsilere konularak kurumaya bırakılır. 

Üzeri kuruyan Gaziantep Şirin Tarhanası dilimlenir ve ters çevrilerek dilimlerin alt taraflarının da kuruması sağlanır. 

Gaziantep Şirin Tarhanasının üzüm pekmezi kullanılarak üretilmesi: 

2300-2500 ml su 

230-250 ml üzüm pekmezi   

230-250 g beyaz şeker 

200-220 g çiğ simit 

4-6 g toz tarçın (isteğe bağlı) 

2-3 g toz karanfil (isteğe bağlı) 

Su ve pekmez kaynatılır, köpüğü alınır. Şeker ilave edilip eriyinceye kadar karıştırılır. Çiğ simit, ince tel süzgeçte yıkanıp kaynamakta olan pekmezli karışıma ilave edilir. Karışım koyulaşıncaya kadar kaynatıldıktan sonra ocaktan alınır, isteğe bağlı olarak tarçın ve karanfil ilave edilebilir. Hafifçe ıslatılmış 50 cm’lik tepsiye boşaltılarak kurumaya bırakılır. Üzeri kuruyan Gaziantep Şirin Tarhanası, bir gün sonra baklava dilimi ya da kare şeklinde kesilip ters çevrilerek dilimlerin alt taraflarının da kuruması sağlanır.   

Kuruyan Gaziantep Şirin Tarhanası dilimleri, gıda ile temasa uygun tahta sandıkların içinde muhafaza edilir. Hava ile temas etmeyecek şekilde paketlenerek kuru ve serin bir yerde saklanır. 

Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler: 

Gaziantep Şirin Tarhanasının geçmişi eskiye dayanır. Gaziantep mutfağında önemli bir yere sahiptir. Coğrafi sınır ile ün bağı bulunur. Bu sebeplerle Gaziantep Şirin Tarhanasının tüm üretim aşamaları, coğrafi sınırda gerçekleşir.