Ürünün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri:
Antep Karası Kuru Üzümü, Gaziantep ilinde yetiştirilen Vitis vinifera L. türü olan Horoz Karası üzüm çeşidinden üretilen yaş üzümün kurutulması ile elde edilen üzümdür.
Antep Karası Kuru Üzümü yassı olup, kabuk rengi siyah, meyve eti rengi koyu kahverengidir. Tane ağırlığı 8-9 g, kabuk kalınlığı orta düzeyde ve 2-3 adet çekirdeklidir. Tanenli aroması vardır. Kuru madde oranı %18-20, en fazla %14 oranında nem ve 4,8-6,5 g/L asitlik değeri bulunur. Meyve etinde antosiyanin varlığı yok veya çok azdır. Gaziantep ilinin iklim özelliği; ağustos ayında 27 oC ve eylül 23oC ortalama sıcaklıkta olması, rüzgâr hızının 8,6-10,7 ve nem oranı %40-45 oranında olması Antep Karası Kuru Üzümünün kurutma aşamasında elverişli koşulları sağlar.
Antep Karası Kuru Üzümünün bazı özelliklerine aşağıda yer verilmektedir.
Özellik | Değer |
Renk | Kendine özgü, mat siyah renkli |
Koku | Kendine özgü, yabancı koku ihtiva etmez |
Görünüm | Kendine özgü |
Tat | Kendine özgü, yabancı tat ihtiva etmez, hafif kükürtlü ve yağ tadı ihtiva etmez |
Yemeklik bitkisel yağ | En çok %1 (m/m) |
Rutubet | %12-14 (m/m) |
Tane sapı (adet) | En çok %1 |
Gelişmemiş tane (adet) | En çok %1 |
Kusurlu tane (adet) | En çok %1 |
Şekerlenmiş tane (kütlece) | %5-7 |
Küflü tane | %0,4-0,5 |
Böcek zararı (adet) | En çok %1 |
Canlı böcek, kurt ve diğer parazitler | Bulunmaz |
Geçmişi eskiye dayanan ve coğrafi sınırın tarım ürünleri içinde önemli bir yere sahip olan Antep Karası Kuru Üzümünün coğrafi sınırla ün bağı bulunur.
Üretim Metodu:
Antep Karası Kuru Üzümü üretiminde aşağıdaki aşamalar izlenir.
Dikim hazırlığında, iş makinalarıyla geniş dikim çukurları açma ve traktörle burgu makinası ile çukur açma ve elle dikim çukuru açma olarak üç yöntem uygulanır. Dikim sonbahar ve ilkbaharda yapılır. Sonbahar mevsiminde, asma anaçları üzerine aşılanarak aşılı olarak açılan çukurlara dikilerek yapılır. Dikimde çelikleme yöntemi de kullanılabilir. Dikimden sonra çukurların aşı yerleri toprak yüzeyinden dört parmak yukarda kalacak şekilde toprakla kapatılması çeliğin toprak yüzeyine kadar olan aksamında ve aşı yerlerinde çok sayıda yan ve dip kök oluşumunu sağlayarak kışın soğuklardan, yazın kurak ve sıcaklardan omcaları korumak amacıyla 2-3 yıl süreyle devamlı yapılır. Serbest goble (orta ve yüksek) şekli, terbiye şekli olarak uygulanır. Bağda eksilen omcaları tamamlamak için aşılı fidan dikim yöntemi kullanılırken, yaz budaması olarak her iki sistemde de sürgünlerin 20-30 cm olduğu dönemde oburlar, koltuk sürgünler ve sonraki dönemlerde yaprak ve uç sürgünü alma işlemi yapılır. Toprak işleme kültüvatör, çapa ve belle yılda 2-3 kez yapılır.
Hasat edilecek meyvenin suda çözünür kuru madde miktarı en az %20 (Brix değeri 20) olmalıdır. En fazla 25 kg’lık plastik kasa ya da sepetlere konulan yaş üzüm salkımları bağa yakın bandırma tesislerine taşınır. Burada çürüklerinden arındırılmış olan salkımlar bandırma çözeltisiyle yıkanır. Bandırma çözeltisi; 100 litre su içerisine 5,0 kg potasa konarak iyice karıştırılıp eritilerek hazırlanan %5,0 potasa (K2CO3 – potasyum karbonat) ve %1,0 zeytinyağından oluşan kurutma çözeltisidir. Zeytinyağı fraksiyonunun bandırma çözeltisi için hazırlanması kırma adı verilen işlem ile yapılır. Bu işlemde zeytinyağı elle çırpılır. Potasalı sudan yağa ağır ağır ilave edilerek çırpma işlemine devam edilir. Bu karışım daha önce hazırlanmış 100 litrelik potasa çözeltisiyle birleştirilir. Bandırma çözeltisiyle yıkanmış olan üzümler tesise yakın sergi alanına yine uygun plastik kasalar ya da sepetler içinde taşınır. Üzümlerin kurutulmak üzere serileceği alanda toprak yüzeyi iyice sıkıştırılır, üzerine kâğıt serilir, gıda ile temasa uygun özellikli polipropilen malzemeden yapılmış yüzeyin betonlanması yoluyla ya da yüksek sistem sergi yöntemiyle üzümler kurutulur. Kuruma aşamasında, sık taneli ve iri salkımlar sap kısmından itibaren ortadan ikiye ayrılarak güneş ışığının temas yüzeyi iyileştirilir. Ortalama 7 ilâ 10 gün arasında kurutma işlemi tamamlanır. Kurutma işlemine ağustos sonunda başlayarak ekim ayında devam edilir. Kuruyan üzümler, ucu sivri olmayan tırmıklarla sergiden toplanır, saplarından ayrılır, savurma makinesinden geçirilmek suretiyle sap, çöp vs.’ den arındırılır. Gıda ile temasa uygun en fazla 50 kg’lık çuvallara ya da plastik kasalara koyulan Antep Karası Kuru Üzümü, serin ve rutubetsiz bir ortamda depolanır. Depolarda sıcaklık 5-10 °C ve nem %65 civarında olmalıdır.
Coğrafi Sınır İçerisinde Gerçekleşmesi Gereken Üretim, İşleme ve Diğer İşlemler:
Antep Karası Kuru Üzümünün geçmişi eskiye dayanır. Coğrafi sınırın tarım ürünleri içinde önemli bir yere sahiptir. Bu sebeplerle coğrafi sınır ile ün bağı bulunan Antep Karası Kuru Üzümünün tüm üretim aşamaları, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilmelidir.